Dịch vụ phun khử trùng theo tiêu chuẩn HACCP

Phun khử trùng theo tiêu chuẩn HACCP không còn là một lựa chọn, mà là một quy trình bắt buộc, một mắt xích then chốt trong hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiện đại, trong bối cảnh ngành công nghiệp thực phẩm ngày càng đặt ra những yêu cầu khắt khe về an toàn và chất lượng. Đây không đơn thuần là hoạt động vệ sinh bề mặt, mà là một khoa học kiểm soát mối nguy sinh học, đảm bảo rằng mọi sản phẩm đến tay người tiêu dùng đều an toàn tuyệt đối. Quy trình này đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ giữa kiến thức chuyên môn sâu rộng, công nghệ hiện đại và sự tuân thủ nghiêm ngặt, tạo nên một hàng rào bảo vệ vững chắc trước các tác nhân gây hại vô hình như vi khuẩn, virus và nấm mốc.

Để hiểu rõ hơn về cách Dịch vụ kiểm soát côn trùng Sao Việt triển khai và các bước cần thiết để nhà xưởng của bạn đạt chuẩn, hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Tầm quan trọng không thể thay thế của phun khử trùng theo tiêu chuẩn HACCP

Việc áp dụng phun khử trùng theo tiêu chuẩn HACCP mang lại những giá trị cốt lõi, vượt xa khỏi mục tiêu làm sạch thông thường. Tầm quan trọng của nó được thể hiện rõ nét qua việc xây dựng một nền tảng vững chắc cho toàn bộ hệ thống quản lý chất lượng (SSOP – Quy trình hoạt động vệ sinh tiêu chuẩn), từ đó giúp doanh nghiệp không chỉ tuân thủ các quy định pháp luật mà còn nâng cao uy tín và năng lực cạnh tranh trên thị trường. Một môi trường sản xuất được kiểm soát chặt chẽ bằng quy trình phun khử trùng chuyên nghiệp sẽ giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ nhiễm khuẩn chéo, ngăn chặn sự bùng phát của các mầm bệnh có thể gây ngộ độc thực phẩm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Hơn thế nữa, đây còn là lời cam kết mạnh mẽ của doanh nghiệp về chất lượng, tạo dựng niềm tin vững chắc nơi người tiêu dùng và các đối tác kinh doanh trong chuỗi cung ứng.

Phân biệt giữa làm sạch thông thường và phun khử trùng chuẩn HACCP

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai khái niệm: làm sạch cơ học và phun khử trùng. Tuy nhiên, trong khuôn khổ của HACCP, đây là hai công đoạn hoàn toàn khác biệt nhưng bổ trợ cho nhau. Làm sạch cơ học (cleaning) là bước đầu tiên, tập trung vào việc loại bỏ các chất bẩn hữu cơ, bụi bặm và các mảnh vụn có thể nhìn thấy bằng mắt thường trên bề mặt thiết bị, sàn nhà và tường. Ngược lại, phun khử trùng theo tiêu chuẩn HACCP (disinfection/sanitizing) là bước tiếp theo, có mục tiêu cao hơn là tiêu diệt hoặc bất hoạt các vi sinh vật gây hại còn sót lại sau khi đã làm sạch, bao gồm vi khuẩn, nấm men, nấm mốc và virus. Quá trình này sử dụng các hóa chất diệt khuẩn chuyên dụng, áp dụng bằng phương pháp phun sương hoặc phun áp lực để dung dịch có thể len lỏi vào những khu vực khó tiếp cận nhất như kẽ hở, gầm máy hay hệ thống thông gió, đảm bảo một môi trường sản xuất an toàn ở cấp độ vi mô.

Bảy nguyên tắc vàng của HACCP áp dụng trong quy trình phun khử trùng

Để triển khai hiệu quả, quy trình phun khử trùng phải được xây dựng và vận hành dựa trên 7 nguyên tắc cốt lõi của hệ thống HACCP. Việc áp dụng bài bản các nguyên tắc này đảm bảo rằng mọi mối nguy đều được nhận diện và kiểm soát một cách khoa học, có hệ thống chứ không phải là một hành động mang tính đối phó.

• Nguyên tắc 1: Phân tích mối nguy (Hazard Analysis) Đây là bước nền tảng, yêu cầu xác định tất cả các mối nguy sinh học tiềm ẩn trong môi trường sản xuất có thể được kiểm soát bằng việc phun khử trùng. Các chuyên gia sẽ đánh giá các khu vực có nguy cơ cao như bề mặt tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm, khu vực chứa nguyên liệu thô, các kẽ hở của máy móc và cả không khí trong nhà xưởng để nhận diện các loại vi sinh vật cần được tiêu diệt.     
• Nguyên tắc 2: Xác định các điểm kiểm soát tới hạn (CCP – Critical Control Points) Không phải tất cả các vị trí đều cần mức độ kiểm soát như nhau. CCP trong quy trình phun khử trùng là những điểm, bước hoặc khu vực mà nếu không được kiểm soát chặt chẽ, mối nguy sinh học có thể vượt ngưỡng an toàn. Ví dụ, công đoạn phun khử trùng bề mặt máy thái thịt sau mỗi ca sản xuất có thể được xác định là một CCP, bởi nếu bỏ qua, nguy cơ lây nhiễm chéo là rất cao.   
• Nguyên tắc 3: Thiết lập các giới hạn tới hạn (Critical Limits) Với mỗi CCP đã xác định, cần phải thiết lập các ngưỡng giới hạn cụ thể, có thể đo lường được để phân biệt giữa trạng thái an toàn và không an toàn. Đối với phun khử trùng, giới hạn tới hạn có thể là: nồng độ hóa chất khử trùng (ví dụ: Chlorine 200-400 ppm, Peracetic acid 0.5-1%), thời gian tiếp xúc tối thiểu của hóa chất trên bề mặt (ví dụ: 10 phút), hoặc kết quả kiểm tra vi sinh sau khi phun phải đạt dưới một mức quy định.       
• Nguyên tắc 4: Thiết lập hệ thống giám sát (Monitoring) Cần có một hệ thống để theo dõi và giám sát các CCP nhằm đảm bảo chúng luôn nằm trong giới hạn tới hạn đã thiết lập. Hoạt động giám sát phải được thực hiện thường xuyên và có ghi chép lại. Ví dụ, nhân viên sẽ sử dụng que thử nhanh để kiểm tra nồng độ dung dịch khử trùng trước khi phun, dùng đồng hồ bấm giờ để đảm bảo thời gian tiếp xúc và thực hiện các bài kiểm tra ATP hoặc swab test trên bề mặt để đánh giá hiệu quả diệt khuẩn.         
• Nguyên tắc 5: Thiết lập hành động khắc phục (Corrective Actions) Phải có kế hoạch hành động cụ thể khi kết quả giám sát cho thấy một CCP nào đó bị vượt ngưỡng giới hạn. Ví dụ, nếu kết quả swab test sau khi phun vẫn cho thấy lượng vi sinh vật cao, hành động khắc phục có thể là: tiến hành phun khử trùng lại toàn bộ khu vực, kiểm tra lại quy trình pha hóa chất, xem xét hiệu chuẩn lại thiết bị phun và đào tạo lại nhân viên thực hiện.   
• Nguyên tắc 6: Thiết lập các thủ tục xác nhận (Verification) Đây là các hoạt động, ngoài việc giám sát, được thực hiện định kỳ để xác nhận rằng toàn bộ hệ thống phun khử trùng theo HACCP đang hoạt động hiệu quả. Hoạt động này có thể bao gồm việc xem xét lại toàn bộ hồ sơ ghi chép, lấy mẫu độc lập gửi phòng thí nghiệm phân tích và đánh giá lại toàn bộ kế hoạch HACCP liên quan đến khử trùng ít nhất mỗi năm một lần.   
• Nguyên tắc 7: Thiết lập hệ thống tài liệu và lưu trữ hồ sơ (Record-Keeping) Mọi hoạt động từ phân tích mối nguy, xác định CCP, giám sát, hành động khắc phục cho đến xác nhận đều phải được ghi chép và lưu trữ cẩn thận. Bộ hồ sơ này không chỉ là bằng chứng cho việc tuân thủ mà còn là nguồn dữ liệu quý giá để truy xuất nguồn gốc khi có sự cố xảy ra và để liên tục cải tiến quy trình.         

Quy trình triển khai phun khử trùng theo tiêu chuẩn HACCP chi tiết

Một quy trình chuẩn mực không chỉ dừng lại ở việc phun hóa chất, mà là một chuỗi các bước được thực hiện một cách bài bản và có kiểm soát.

Đầu tiên là giai đoạn chuẩn bị và làm sạch cơ học (Pre-cleaning). Đây là bước không thể bỏ qua, nhằm loại bỏ tất cả các chất bẩn, dầu mỡ và cặn hữu cơ trên bề mặt. Bề mặt phải được làm sạch hoàn toàn vì các chất hữu cơ này có thể làm giảm hiệu quả hoặc vô hiệu hóa hoạt tính của hóa chất khử trùng.

Tiếp theo là lựa chọn hóa chất khử trùng phù hợp. Việc lựa chọn phải dựa trên nhiều yếu tố: phổ diệt khuẩn rộng, được cấp phép sử dụng trong ngành thực phẩm, không ăn mòn thiết bị và an toàn cho người sử dụng. Các loại hóa chất phổ biến bao gồm các hợp chất Amoni bậc 4 (QACs), Peracetic acid (PAA), dung dịch gốc Chlorine và Hydrogen Peroxide. Mỗi loại đều có ưu nhược điểm riêng và phải được sử dụng đúng nồng độ, thời gian tiếp xúc theo khuyến nghị của nhà sản xuất.

Sau đó, tiến hành phun khử trùng bằng các thiết bị chuyên dụng như máy phun sương ULV (Ultra Low Volume) hoặc máy phun áp lực. Kỹ thuật phun phải đảm bảo dung dịch được bao phủ đồng đều, đi từ trên cao xuống thấp (trần, tường rồi đến sàn) và từ trong ra ngoài. Đối với các khu vực kín, phương pháp phun sương (fogging) giúp các hạt dung dịch siêu nhỏ lơ lửng trong không khí, len lỏi vào mọi ngóc ngách.

Cuối cùng là giám sát, xác thực và để khô. Sau khi phun, cần đảm bảo đủ thời gian tiếp xúc theo quy định. Một số hóa chất yêu cầu phải tráng lại bề mặt bằng nước sạch sau khi khử trùng, trong khi một số khác thì không. Các phương pháp giám sát như kiểm tra trực quan, đo nồng độ hóa chất tồn dư và đặc biệt là kiểm tra vi sinh (ATP test, Swab test) sẽ được thực hiện để xác nhận hiệu quả của quy trình.

Yếu tố con người và cơ sở vật chất trong phun khử trùng HACCP

Sự thành công của chương trình phun khử trùng theo tiêu chuẩn HACCP không chỉ phụ thuộc vào quy trình và hóa chất mà còn dựa rất nhiều vào hai yếu tố nền tảng là con người và cơ sở vật chất. Nhân viên thực hiện phải được đào tạo bài bản, không chỉ về kỹ thuật phun mà còn về nguyên tắc HACCP, cách xử lý và pha chế hóa chất an toàn, cũng như các biện pháp bảo hộ cá nhân (PPE). Sự hiểu biết và năng lực của đội ngũ nhân sự là yếu tố quyết định đến tính nhất quán và hiệu quả của toàn bộ chương trình.

Bên cạnh đó, thiết kế của nhà xưởng và thiết bị cũng đóng một vai trò quan trọng. Các bề mặt trong khu vực sản xuất nên được thiết kế nhẵn, không thấm nước, không có các kẽ hở khó làm sạch để dễ dàng cho việc vệ sinh và khử trùng. Vật liệu chế tạo máy móc, đặc biệt là các bộ phận tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm, nên là thép không gỉ hoặc các vật liệu trơ khác, có khả năng chống ăn mòn và không tạo điều kiện cho vi sinh vật trú ngụ.

Nếu doanh nghiệp của bạn đang tìm kiếm một đối tác chuyên nghiệp, có đủ năng lực và kinh nghiệm để thiết lập và triển khai các giải pháp kiểm soát dịch hại và phun khử trùng theo tiêu chuẩn HACCP, Dịch vụ kiểm soát côn trùng Sao Việt tự hào là một lựa chọn đáng tin cậy. Với đội ngũ chuyên gia được đào tạo sâu rộng và am hiểu các tiêu chuẩn quốc tế, chúng tôi cam kết mang đến những giải pháp toàn diện, giúp nhà máy của bạn không chỉ đạt được chứng nhận mà còn vận hành một hệ thống an toàn thực phẩm hiệu quả và bền vững.