Ong vò vẽ là gì?
Ong vò vẽ hay còn gọi là ong mặt quỷ, có tên khoa học là Vespa affinis. Chúng là loài ong có kích thước lớn, bụng thon dài với các khoang đen xen kẽ màu vàng, đầu rộng và có nhiều lông tơ cứng. Ong vò vẽ thường làm tổ ngoài trời, trên các cành cây, bụi rậm hoặc thậm chí trong mái nhà. Tổ của chúng có nhiều lớp, bề mặt nhăn nhúm, trông giống như một bắp cải lớn.

Chúng ăn các loài côn trùng và ấu trùng nhện. Khi tổ ong bị xâm phạm, ong vò vẽ sẽ tấn công để tự vệ. Chúng dễ bị kích thích bởi quần áo sặc sỡ, nước hoa hoặc khi con người bỏ chạy. Nọc độc của ong vò vẽ rất mạnh, chứa các hợp chất sinh học nguy hiểm và có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như:
- Histamine và acetylcholine: Gây đau, sưng, và sốc phản vệ.
- Phospholipase A2 và hyaluronidase: Phá vỡ màng tế bào, gây tổn thương cơ và thận.
- Peptide độc hại: Làm rối loạn máu và vỡ hồng cầu.
Với tính chất độc hại như vậy, ong vò vẽ không chỉ gây đau đớn mà còn đe dọa tính mạng nếu bị đốt nhiều nốt hoặc không được xử lý kịp thời.
Ong vò vẽ đốt có sao không? Ong vò vẽ đốt 1 nốt có sao không?
Bị ong vò vẽ đốt rất nguy hiểm, có thể gây tử vong nếu không xử lý kịp thời. Nọc độc của chúng chứa nhiều chất gây hại như amines sinh học, enzyme và peptide độc hại, có thể gây tổn thương nguy hiểm như: Suy tim, suy thận hoặc các vấn đề về đông máu, nạn nhân có thể bị sưng, đau, thậm chí sốc phản vệ nếu không xử lý kịp thời. Nếu bị đốt nhiều lần hoặc bị đốt ở những vị trí quan trọng như đầu, mặt, cổ, nguy cơ sẽ càng tăng.
Trường hợp bị ong vò vẽ đốt 1 nốt có vẻ ít nghiêm trọng nhưng vẫn không thể chủ quan. Trong một số trường hợp điều này có thể gây hậu quả nghiêm trọng nếu:
- Cơ địa nhạy cảm hoặc dị ứng, một nốt đốt cũng có thể gây sốc phản vệ, khó thở, tụt huyết áp.
- Đốt ở vị trí nhạy cảm như: Ở đầu, cổ hoặc gần mắt,… mức độ nguy hiểm sẽ tăng cao do khu vực này tập trung nhiều mạch máu và dây thần kinh.
- Gặp các dấu hiệu như mệt mỏi, buồn nôn, sưng lớn, cần đến bệnh viện để kiểm tra.
Nếu bị đốt, bạn không nên chủ quan và cần theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe, cần phải hết sức cẩn trọng và nhanh chóng xử lý ngay khi bị ong vò vẽ đốt.

Các bước sơ cứu, xử lý khi bị ong vò vẽ đốt
- Bình tĩnh và lấy nọc độc. Nếu vòi chích vẫn còn trên da, hãy nhẹ nhàng dùng nhíp hoặc vật nhọn để lấy vòi chích ra khỏi vết đốt. Tránh dùng tay để nặn vết đốt vì có thể làm nọc độc lan sâu hơn vào cơ thể.
- Rửa sạch vết đốt bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn để rửa sạch vết đốt nhằm ngăn ngừa nhiễm trùng.
- Dùng túi đá hoặc khăn lạnh chườm lên vết đốt trong khoảng 15-20 phút để giảm sưng và đau. Không chườm trực tiếp đá lên da để tránh bỏng lạnh.
Nếu chỉ bị đốt 1-2 nốt và không có triệu chứng nghiêm trọng, bạn có thể theo dõi tại nhà. Uống nhiều nước để giúp cơ thể đào thải độc tố. Trường hợp bị đốt nhiều nốt (5 nốt trở lên), hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường như khó thở, chóng mặt, buồn nôn, huyết áp tụt, cần nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu.
Lưu ý những điều nên tránh khi sơ cứu:
- Không nặn hoặc ép vết đốt vì việc này sẽ khiến nọc độc thấm sâu vào cơ thể.
- Không bôi rượu, vôi, chanh hoặc kem đánh răng,…Những chất này không có tác dụng giảm độc, có thể gây kích ứng và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
- Không gãi vết đốt vì việc này sẽ làm nọc độc lan rộng và tăng nguy cơ nhiễm trùng, tình trạng trở nên trầm trọng hơn.
Cách phòng tránh ong vò vẽ đốt

Ong vò vẽ là loài côn trùng rất nguy hiểm, đặc biệt khi chúng cảm thấy bị đe dọa. Để bảo vệ bản thân và gia đình thì việc biết cách phòng tránh là vô cùng quan trọng. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả để tránh bị ong vò vẽ đốt:
- Tránh xa khu vực có tổ ong vò vẽ, không đến gần những khu vực có tổ ong như trên cây cao, bụi rậm, hay mái nhà. Nếu phát hiện tổ ong gần khu vực sinh sống, nên liên hệ các dịch vụ chuyên nghiệp để xử lý, tránh tự ý phá tổ ong.
- Không chọc phá tổ ong hoặc đùa giỡn gần khu vực có tổ ong vì khi ong cảm nhận mối nguy hiểm, chúng sẽ tấn công mạnh mẽ và đồng loạt.
- Giữ bình tĩnh khi gặp ong, nếu ong bay đến gần không nên vung tay hay chạy mà nên đứng yên hoặc di chuyển chậm rãi, tránh cử động mạnh. Tuyệt đối không la hét hoặc hoảng loạn vì điều này có thể kích thích ong tấn công.
- Tránh mặc quần áo sặc sỡ và sử dụng nước hoa vì ong bị thu hút bởi màu sắc rực rỡ và mùi hương mạnh. Khi vào rừng hoặc khu vực có ong, hãy mặc quần áo màu nhạt và tránh dùng nước hoa, mỹ phẩm có mùi thơm.
- Phát quang bụi rậm quanh nhà, thường xuyên dọn dẹp cây cối, bụi rậm quanh nhà để hạn chế ong làm tổ. Đặc biệt, cần vệ sinh sạch sẽ mái hiên, góc khuất dễ tạo điều kiện cho ong trú ngụ.
- Đeo đồ bảo hộ (găng tay, mũ bảo vệ có lưới che mặt, quần áo kin,…) khi làm việc ngoài trời, khi làm việc trong vườn, khu vực nhiều cây cối để bảo vệ cơ thể khỏi nguy cơ bị ong đốt.
- Nếu cần xua đuổi ong hãy dùng khói hoặc lửa nhỏ thay vì vung gậy hay quần áo vì khói làm ong mất phương hướng và bay đi thay vì tấn công.
- Hướng dẫn trẻ nhỏ tránh xa tổ ong và báo với người lớn khi thấy để tránh ong đốt cũng như cách xử lý khi gặp ong để tránh hoảng sợ.
Kết luận
Ong vò vẽ là một loài ong nguy hiểm, có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và thậm chí tử vong nếu bị đốt nhiều lần hoặc ở các vị trí quan trọng. Việc biết cách nhận diện ong vò vẽ, xử lý khi bị đốt và thực hiện các biện pháp phòng tránh là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe và tính mạng của bản thân và gia đình. Hãy luôn cảnh giác và hành động nhanh chóng khi gặp phải tình huống nguy hiểm này. Nếu bạn cảm thấy lo ngại, hãy liên hệ ngay đến dịch vụ bắt ong vò vẽ của Sao Việt Pest để được hỗ trợ và xử lý nhanh nhất.
